ŞEKER ZANAATI

Bazı şeyler var ki izleyerek öğrenmek, bilen birinin yanında tecrübe etmek muazzam bir zaman kazancı sağlıyor insana. Bu “şeker” konusu bambaşka bir konu. Bir kere çok özel bir ustalık gerektiriyor. Öyle ki dünyada bu konuda ustalaşmış insan sayısı oldukça az. Hakkında yazılan kitaplar bir elin parmağını geçmez. İlgili okullarda ders olarak gösterilse bile mezunların çok azı bu konuda çalışmalarını sürdürüyor. İnternette bile tatmin edici bilgiye ulaşmak çok zor.

Geçen yaz, Pasta Malzemeleri Akatlar’da, Şef Tolga Özkaya eşliğinde Şeker Yapımı ve Modelleme çalışmasına katıldım. Çok da iyi ettim. Yazının başında dediğim gibi bir bilenden öğrenmesem sanırım kendi kendime üstesinden gelmem çok zor olurdu. Aslında çok karışık veya zor değil, ama pek çok zanaatta olduğu gibi ustalık kazanmak için çok fazla pratik yapmak ve sabırlı olmak gerekiyor.

Nedir şeker modellemek diyebilirsiniz. Hani akide şekerini düşünün, onun gibi sert (ama çok daha parlak) şeker ile tıpkı cam ile yapılan eserlere benzeyen süslemeler yapılabiliyor. Bu süslemeler yenilebilir olmasının yanında daha ziyade dekoratif amaçlı kullanılıyor. Şeker modelleme, tamamen şeker ve türevleri kullanılarak yaratılan yenilebilir dekorlar yaratma sanatı. Önce şekerin asidik bir faktör ve/veya sakaroz içermeyen şeker ürünleri ile birlikte pişirilmesi ile istenmeyen kristalleşmenin engellenmesi sağlanıyor. Daha sonra çeşitli alet edevat yardımı ile belli yöntemler kullanılarak şekere şekil veriliyor.

Şeker modelleme zanaatının temelinde , şekere, çekme (pulling) veya üfleme (blowing) veya kalıba dökme (molding) yoluyla çeşitli formlar kazandırılıyor, daha sonra hazırlanan bu formlar belli bir kompozisyon dahilinde biraraya getiriliyor. Tıpkı cam işçiliğinde olduğu gibi şişirmek suretiyle kuğular, balıklar, toplar yapılabileceği gibi esnetmek suretiyle de yapraklar, kurdeleler, kanatlar vs yapabilmek mümkün. Belki de en çok dikkat edilmesi gereken, işlem sırasında şekerin ılık ve esnek kalmasını sağlayabilmek . Bunun için pek çok değişik malzeme, alet ve edevata ihtiyaç duyuyor. Pompalar, tüpler, kalıplar, pürmüz, silpatlar, izomalt, şeker termometresi, infrared lamba vs vs.. Aynı şekilde çalışma koşullarının da elverişli olması gerek. Havanın sıcaklığı bile başarılı olmanızda veya çalışma rahatlığınız açısından çok önemli. Evet çok meşakatli ama bir o kadar keyifli. Ortaya çıkan ürünler ise son derece albenili.

• Siz de şeker modelleme öğrenmek istiyorsanız buradan bilgi alabilirsiniz.
  “not: elleriniz yanacak, uyarmadı demeyin”


• Kurs sırasında Ayşem’in çektiği bazı fotoğrafları görmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.


• Bu konuda çalışmalar yapan kimi zanaatkarların internet sitelerine aşağıdaki resimlere tıklayarak ulaşabilirsiniz.

• İlgisi yok ama geçenlerde tesadüfen rastlamıştım, sizinle de paylaşmak istedim. Binlerce küp şeker kullanarak çeşitli kuleler ve heykeller yapmışlar. Görmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.


• Şeker eğitimine katılmış olanlar için kısa ama faideli teknik bilgi için buradan faydalanabilir, konunun üstadı Ewald Notter’ın kursu sırasında çekilmiş görüntüleri buradan izleyebilirsiniz.


• Şeker modellemenin Avrupa’da ortaya çıktığı konusunda ısrarlı pek çok kaynak olsa da internette rastladığım kimi gezi yazılarında sıkça Çinli şeker üfleyicileri hakkında fotoğraflar ve hikayeler görüyorum. Sanırım Asya kültüründe de oldukça eski bir geleneğe sahip şeker modelleme. Buraya tıklayarak, sokakta birkaç dakika içinde harika şeker biblolar yapan Çinli ustaların çalışmalarına dair fotoğraflar görebilirsiniz.


• Önümüz şeker bayramı. Bu yazıdaki şeker konusu ile ilgisi yok ama bunca şekerden bahsedince aklıma geldi, bayram için hazır satın aldığınız şekerlerden buradaki gibi buketler yapıp ziyarete giderken götürebilir ya da ziyaretinize gelenlere ikram edebilirsiniz.

Şimdiden herkese iyi bayramlar… Şeker gibi günler dilerim.